نرماشیر از دید جغرافی نویسان اسلامی

در قرن ششم هجری،شریف ادریسی جهانگرد مراکشی در جریان سفر دراز مدت خود به سرزمین های شرقی اسلامی،در کتاب «نزهه المشتاق فی الا الافاق»در شرح راههای ارتباطی به سیستان چنین توضیح داده است: «و راه دوم از نرماشیر به سجستان،از نرماشیر تا بذجان یک مرحله و از آن جایی است که آب آن از کوه است و از آن تا مداره یک مرحله و از آن تا دمراه باذ یک مرحله و از آن تا دمراه باذ یک مرحله و از آن تا رباط قاضی یک واز آن تا رباط ناسی یک مرحله و از آن تا کاونیشک یک مرحله و این دو، رباط هایی هستند. سپس تا برزذین یک مرحله و از آن تا داراک یک مرحله و از آن تا جارون یک مرحله تا سجستان یک مرحله. و اگر از نرماشیر به کروه برود یک مرحله، واز کروه تا ندباه یک مرحله سپس تا شروه یک مرحله و از آن تا تمانیج یک مرحله،سپس تا سبیج یک مرحله که آن شهری کوچک در وسط بیابان و از اعمال کرمان است و دنرای زمین های زارعی و نخلستان هاست.

همچنین افضل الدین کرمانی در قرن ششم هجری آبادانی نرماشیر را چنین ستوده است «...و بر شرقی شهر بم،نرماشیراست. ولایتی نزه و بقعه فسیح رقعه، در وی فواکه بردسیر و گرمسیر و ابریشم بسیار ودخلها متواتر و من وقتی در خدمت مجدالدین بن ناصح الدین از بم می آمدم و در ناحیت دارزین بر بام سرای ملک نشسته بودیم و در آن دیه های متصل و مزارع و انهار نگاه می کردیم، پنداشتیم بر زمین ناحیت بساطی زمردین گسترده اند و به دُرّ و مرجان مرصّع کرده و آن انهار سلسبیل ذوق تسنیم مزاج بطون حیاط است و در صفا، آب حیاط.

در قرن هفتم هجری، در «معجم البلدان» به نرماشیر به عنوان یکی از شهرهای مشهور کرمان اشاره شده که با فهرج (پهره) در شرق در طرف صحرا یک منزل و با بم در غرب نیز یک منزل فاصله داشته است. عبدالمومن بغدادی نیز در «مراصد الاطلاع علی اسماأ الامکنه و البقاع» دقیقا عین جمله یاقوت حموی را تکرار کرده است.

در دوره قرن هشتم هجری، حمدالله مستوفی درباره نرماشیر چنین توضیح داده است «ازاقلیم سیَّم است. طولش از جزایر خالدات (صدک) و عرض از خط استوا (کط). در تاریخ کرمان آمده است که اردشیر بابکان ساخت».

 در دوره قاجار در کتاب«بستان السیاحه» به نرماشیر چنین اشاره شده است: بلوکیست دلپذیر از بلوکالت کرمان و آبش فراوان و هوایش گرم بیست پاره قریه معموره دراوست و آب و هوای بعضی دهاتش نیکوست و خاکش به غایت حاصل خیز و مردمش مذهب امّامیه  دارند». در کتاب «مرآت البلدان» تألیف اعتماد السلطنه نیز به نرماشیر اشاره شده است: «نرماشیربلوکیست از بم بی نهایت اباد و از ابتدای آبادی آن تا انتها دوازده فرسخ الی هجده فرسخ است. به قدر بیست قریه و همچنین وی به وقوع وبا در عهد ناصرالدین شاه در نرماشیر اشاره کرده است.

آخرین منبع تاریخی که در آن به نرماشیر اشاره شده است،کتاب «سفرنامه خراسان وسیستان» تألیف چارلز ادوارد است:«از دهکده که خارج شدیم به شتر سواری برخوردیم که اهل هرات بود.او که قبلا در ماموریت مرزی افغانستان در استخدام و همراه ما بود، ما را شناخته پیش آمد و مراتب دوستی را بجای آورد او به سوی نرماشیر می رفت که به گفته او یکی از نواحی مهم تولید حنا در ایران است و هر ساله هزاران بار شتر حنا،از آن به یزد ارسال می شود تا قبل از توضیع آن در سراسر کشور نسبت به پودر کردن آن اقدام شود». 

کتابشناسی: گزارش گمانه زنی شهر قدیم نرماشیر، بایگانی سازمان میراث فرهنگی استان کرمان  (منتشر نشده)

 

گردشگری شهرستان نرماشیر

تاريخ : چهار شنبه 25 فروردين 1394برچسب:,
 
| 11:27 | نویسنده : محمد رضا منصوری | نظر بدهید

بومگردی در بم

تاريخ : چهار شنبه 25 فروردين 1394برچسب:, | 11:27 | نویسنده : محمد |